Το diablog.eu εύχεται ολόκαρδα χρόνια πολλά! Με αφορμή την 60ή επέτειο της λειτουργίας του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο η Μιχάελα Πρίντσιγκερ, μεταφράστρια και ιδρύτρια του diablog.eu, τοποθετήθηκε στο ερώτημα των ελληνογερμανικών πολιτιστικών σχέσεων, ενώ ο Γιώργος Παππάς, ανταποκριτής της ΕΡΤ, και ο Μίλτος Πεχλιβάνος, καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, μίλησαν για την πολιτική και την πανεπιστημιακή αντίστοιχα διάσταση των ελληνογερμανικών σχέσεων.
Ως ιδρύτρια της δίγλωσσης πολιτιστικής πύλης diablog.eu, χαίρομαι πάρα πολύ που μου δίνεται η ευκαιρία να παρευρεθώ στον εορτασμό της εξηκοστής επετείου της λειτουργίας του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, αν και η πύλη μας έχει ζωή μόλις 6 ετών –μόλις το ένα δέκατο της λειτουργίας του Τμήματός σας. Το μότο της σημερινής εορταστικής εκδήλωσης είναι ελληνογερμανικές διαδρομές, που βρίσκεται πολύ κοντά στο δικό μας σύνθημα ελληνογερμανικές συναντήσεις. Ευχαριστώ θερμά για την πολύχρονη υποστήριξη της πύλης μας, ιδιαίτερα από την Ανθή Βηδενμάιερ και τη Δέσποινα Λάμπρου.
Τι ήταν αυτό που μας ώθησε να προχωρήσουμε στη δημιουργία του diablog.eu; Τι σημαίνει για εμάς «πολιτιστική διαμεσολάβηση» σε μια περίοδο έντονης εμπορευματοποίησης της τέχνης και του πολιτισμού, όπου ο ρόλος των θεσμικών πολιτιστικών φορέων συρρικνώνεται;
Το κίνητρό μου για την προώθηση του ελληνογερμανικού διαλόγου ήταν το γεγονός ότι το 2012 και το 2013 είχαν επιδεινωθεί πολύ οι ελληνογερμανικές σχέσεις αναπαράγοντας στερεότυπα και αλληλοχαρακτηρισμούς που δεν έχουν να κάνουν με εμπεριστατωμένες προσωπικές απόψεις, αλλά με προκαταλήψεις που ανασύρονταν από το παρελθόν χωρίς περίσκεψη.
Ποτέ δεν υπάρχει η «σωστή στιγμή» για τη χρηματοδότηση πολιτιστικών έργων, ενώ πάντα υπάρχουν «πράγματα πιο σημαντικά» ή μια «νέα κρίση» που κάνουν τις πολιτιστικές επενδύσεις να φαντάζουν άκαιρες.
Η λύση για μένα ήταν το διαδίκτυο, γιατί εκεί μπορείς να έρθεις σε επαφή με το ευρύτερο ελληνόφωνο και γερμανόφωνο κοινό. Το σκεπτικό είναι ότι καλύπτουμε έτσι όχι μόνο την Ελλάδα και τη Γερμανία αλλά και την Αυστρία, τη γερμανόφωνη Ελβετία, την Κύπρο και την ελληνική διασπορά. Αντιλήφθηκα πολύ γρήγορα ότι δεν υπάρχει οργανωμένη και συλλογική παρουσία της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας στο γερμανόφωνο χώρο – ούτε στα εικαστικά ή στη μουσική, στο θέατρο και ούτε φυσικά στη λογοτεχνία.
Πώς ακριβώς πραγματοποιεί αυτούς τους στόχους το diablog.eu;
Το diablog.eu προσπαθεί να προβάλει πολιτιστικά δρώμενα που αφορούν τον ελληνόφωνο και γερμανόφωνο καλλιτεχνικό και πολιτιστικό χώρο και να αναδείξει ελληνικές πτυχές ασυνήθιστες για τους γερμανόφωνους, για παράδειγμα τον εναλλακτικό τουρισμό. Είναι ένας ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας και ταυτόχρονα μια καταγραφή και αρχειοθέτηση των πνευματικών επαφών και ανταλλαγών ανάμεσα στις δύο κουλτούρες.
Αυτό το οποίο ξεχωρίζει την ιστοσελίδα μας είναι η πλήρης διγλωσσία. Επιπλέον κρατάμε μια κάποια απόσταση από την επίκαιρη πολιτική και τις όποιες κρίσεις, και εστιάζουμε στις κοινωνικές αλλαγές προσφέροντας μια αισιόδοξη διάσταση ή κάποιες λύσεις· λύσεις μέσα από τον πολιτισμό, γιατί μόνο με δημιουργικούς ορισμούς μπορούμε να μιλάμε επί ίσοις όροις.
Μέχρι τώρα έχουμε δημοσιεύσει περίπου 780 άρθρα και στις δύο γλώσσες ενώ έχουν επισκεφτεί την ιστοσελίδα μας σχεδόν 450.000 χρήστες· με τους συνδρομητές μας και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίσκουμε αντίκτυπο μέσα από τα προφίλ μας και την ομάδα μας σε σχεδόν 10.000 φίλους. Αυτό μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας!
Φυσικά μπορούμε να δείξουμε μόνο ένα τμήμα του συνόλου, αλλά επιδιώκουμε να ερεθίσουμε την περιέργεια και την επιθυμία για περισσότερα. Με άλλα λόγια, θέλουμε να αντικρίζουμε τον άλλον (οι Έλληνες τους Γερμανούς και αντίστροφα) με καλοπροαίρετη, αλλά και κριτική διάθεση, χωρίς να πληγώνουμε ο ένας τον άλλον. Μιλάμε για την υψηλή τέχνη του συντονισμού και της ουσιαστικής επικοινωνίας! Η αλλαγή της νοητικής εικόνας και προς τις δύο κατευθύνσεις απαιτεί χρόνο, θέλουμε να απομακρυνθούμε από παλιές προκαταλήψεις και στερεότυπα και να καταδείξουμε νέους τρόπους συνύπαρξης. Εδώ ο πολιτισμός παίζει έναν εξέχοντα ρόλο. Η λογοτεχνία είναι πάντα η πιο δύσκολη έκφρασή του, μιας και χρειάζεται τη γλωσσική διαμεσολάβηση – σε αντίθεση με τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες. Ακόμα και ο κινηματογράφος και το θέατρο βρίσκονται σε πιο πλεονεκτική θέση, γιατί χρησιμοποιούν υπότιτλους και υπέρτιτλους. Ένα λογοτεχνικό κείμενο, αντιθέτως, «χτίζεται» στο σύνολό του εκ νέου στην άλλη γλώσσα, τότε μόνο αποκτά υφή για το «αλλόγλωσσο» κοινό.
Τι ρόλο παίζει η ελληνική πολιτεία στις ελληνογερμανικές πολιτιστικές σχέσεις;
Η βοήθεια και η αναγνώριση ελληνογερμανικών και μεταφραστικών πρωτοβουλιών θα μπορούσε να αποτελέσει μια αρχή για το ελληνικό κράτος, πέρα από τη συστηματική θεσμική χρηματοδότηση της λογοτεχνίας και των λογοτεχνικών μεταφράσεων. Στην Ελλάδα χαράζεται κάθε τετραετία μια νέα πολιτική πορεία, αλλά η πολιτιστική πολιτική θα έπρεπε να είναι ανεξάρτητη από κάθε κόμμα και ιδεολογία. Υπάρχει ουσιαστική ανάγκη αξιόπιστων αρμόδιων προσώπων που στηρίζουν μακροπρόθεσμα πολιτιστικές πρωτοβουλίες και θέτουν αντικειμενικά κριτήρια στην πολιτική χρηματοδότησης. Το ελληνικό κράτος πρέπει να επανεξετάσει τον αυτοπροσδιορισμό του και –ως αντίστιξη στην ιστορική κληρονομιά– να δώσει περισσότερο βάρος στη σημασία της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής. Είμαι και παραμένω αισιόδοξη ότι με πρωτοβουλίες όπως το diablog.eu μπορούμε να συμβάλουμε θετικά σε αυτή την προσπάθεια. Διαφορετικά δεν θα δραστηριοποιούμασταν εθελοντικά επί καθημερινής βάσης και δεν θα συνεχίζαμε να υφαίνουμε το πολιτιστικό μας δίκτυο προκειμένου να αναπτύσσεται και να ευημερεί ως πολύτιμος νέος βλαστός που, όπως ελπίζω και πιστεύω, θα αποδώσει υπέροχους καρπούς!
Χρόνια πολλά στο Τμήμα σας και στους ανθρώπους που το στηρίζουν!
Διαβάστε εδώ για το έργο του diablog.eu την πιο πρόσφατη έκθεση δραστηριοτήτων του κοινωφελούς οργανισμού Diablog Vision e. V.
Αυτή η θέση είναι επίσης διαθέσιμη σε: DE